Πες ΟΧΙ

Παγκόσμια ημέρα ενάντια στη βία κατά των γυναικών

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ενάντια στη βία κατά των γυναικών, καλό είναι να γνωρίζουμε κάποιες βασικές παραμέτρους. 

Ποιο είναι συνήθως το προφίλ του δράστη;

Σε μια προσπάθεια να σκιαγραφήσουμε το προφίλ του δράστη, βλέπουμε ότι δεν είναι τόσο εύκολο. Μπορεί ο δράστης σε κάποιες περιπτώσεις να φαίνεται σκληρός και απόλυτος αλλά σε άλλες συναντάμε ανθρώπους που ποτέ δεν θα παρέπεμπε η κοινωνική τους εικόνα σε κάτι τέτοιο. Αντίθετα μάλιστα μπορεί να θεωρούνται υπόδειγμα καλού συντρόφου, πατέρα, εργοδότη και η βίαιη συμπεριφορά να εκδηλώνεται μόνο μέσα στην οικογένεια. Δεν είναι τυχαίο ότι η πλειοψηφία των περιστατικών είναι γνωστή μόνο μέσα στην οικογένεια ή σε πολύ στενό κύκλο. 

Πρόκειται για άτομα συνήθως εξαρτητικά με έντονα αισθήματα ανεπάρκειας και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Είναι καχύποπτοι, επικριτικοί και ζηλεύουν παθολογικά την σύντροφό τους, την θεωρούν κτήμα τους και εξαγριώνονται όταν εκφράζει μια άποψη ή ένα θέλω αντίθετο από το δικό τους. Γενικότερα εξαγριώνονται όταν η γυναίκα εναντιώνεται στο δικό τους εγώ! Ένα επίσης κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι οι δράστες είναι άτομα με προβλήματα συναισθηματικής ωριμότητας, άτομα που δυσκολευονται να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και ειδικά το θυμό τους.

Οι θύτες συχνά έχουν μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον βίας αναπαράγοντας το ίδιο μοντέλο το οποίο τους είναι το πλέον οικείο και στη μετέπειτα ζωή τους και ειδικά στη σχέση με τη σύντροφό τους. Σχετικές έρευνες έχουν αποδείξει πως παιδιά τα οποία υπήρξαν μάρτυρες ή θύματα βίας γίνονται μελλοντικά και οι ίδιοι θύτες. Το περιβάλλον λοιπόν στο οποίο μεγάλωσε ο δράστης, η κουλτούρα (είναι τελείως διαφορετικό πχ να μιλάμε για βία στην Σαουδική Αραβία και τελείως διαφορετικό στον δυτικό κόσμο), η χρήση ουσιών, καθίστανται βασικοί παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες για εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς. 

Γιατί μια γυναίκα δεν φεύγει από μια κακοποιητική σχέση?

Για πολλούς λόγους! Ο πιο συχνός είναι ο φόβος. Φοβάται ότι εάν μιλήσει, εάν φύγει, ο θύτης θα γίνει ακόμα πιο βίαιος και επιθετικός. Δεν είναι λίγες οι φορές που το θύμα φοβάται για την ίδια του τη ζωή ή τη ζωή των παιδιών της, αυτές είναι και οι πιο συχνές απειλές. Φοβάται ότι δεν θα την πιστέψει κανείς ή ακόμα χειρότερα ότι εκείνη είναι υπεύθυνη για αυτή την κατάσταση. Ένας άλλος λόγος είναι ότι δεν αναγνωρίζει τον εαυτό της ως θύμα. Είτε γιατί είναι κάτι που το βίωνε και στην πατρική οικογένεια, οπότε της είναι και οικείο, είτε γιατί πείθει τον εαυτό της ότι η κατάσταση θα ήταν ακόμα χειρότερη εάν έφευγε (συνήθως υπάρχει και οικονομική εξάρτηση). Μπορεί επίσης να λειτουργούν αμυντικοί μηχανισμοί όπως η άρνηση ή η απώθηση. Για τα θύματα κακοποίησης και γενικότερα τραυματικών γεγονότων είναι πολύ δύσκολο να συνειδητοποιήσουν την πραγματικότητα ή απωθούνται μακριά από το συνειδητό στο ασυνείδητο ή ακόμα και η διάσχιση (όταν το θύμα πιστεύει ότι δεν συμβαίνει στο ίδιο αλλά σε κάποιον άλλον). Γνωστικοί παράγοντες, μια κακοποιημένη γυναίκα πολλές φορές έχει αδύναμο μνημονικό δυσκολεύεται να συγκεντρώσει την σκέψη της και να πάρει αποφάσεις ή λανθασμένα θεωρεί ότι ο δράστης έχει καλή πρόθεση και λειτουργεί έτσι για το καλό της. Θρησκευτικές και κοινωνικές αντιλήψεις. Χαμηλή αυτοεκτίμηση, φόβος αλλαγής, θα μπορούσαν να είναι μόνο λίγοι από τους λόγους που κρατούν μια γυναίκα σε μια κακοποιητική σχέση. 

Πολλές γυναίκες ντρέπονται για αυτό που τους συμβαίνει σαν να το έχουν οι ίδιες προκαλέσει. Αυτό είναι και η μεγαλύτερη παγίδα καθώς δημιουργούνται ενοχές!

Τον πρώτο ρόλο και εδώ τον παίζει η οικογένεια. Τα βιώματα και οι εμπειρίες που έχει το θύμα. Εάν έχει μεγαλώσει μέσα σε μια κακοποιητική οικογένεια έχει μάθει ήδη να κατηγορεί τον εαυτό της. 

Ακόμη όμως και να μην είναι έτσι, συνήθως η λεκτική, ψυχολογική και συναισθηματική κακοποίηση προηγούνται όλων των άλλων μορφών, πριν ο θύτης προβεί σε βιοπραγία έχει φροντίσει να κάνει το θύμα να πιστέψει ότι εκείνη φταίει, εκείνη δεν φέρεται σωστά…Δυστυχώς η πρώτη ερώτηση που κάνει μια γυναίκα στον εαυτό της ή της κάνει κάποιος άλλος αφού του έχει μιλήσει για την κατάσταση είναι «τι του έκανες» , «τι του είπες»? σαν η ευθύνη να φεύγει από τον δράση και να πηγαίνει στο θύμα. Έτσι μπαίνει σε μια διαδικασία να προσέχει τι κάνει, τι λέει, να αποφεύγει καταστάσεις που ξέρει ότι εξαγριώνουν τον θύτη, να μην εκφράζει τα ειλικρινά της συναισθήματα… Πολύ σύντομα όμως καταλαβαίνει πως ότι και αν κάνει, όσο «υπάκουη» και αν είναι το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Το μόνο που αλλάζει είναι η δική της εικόνα για τον εαυτό της. Ζώντας συνεχώς σε μια διαρκή υπερένταση αναπτύσσονται αγχώδεις διαταραχές, ψυχαναγκασμοί, ψυχοσωματικά. Αυτό πλήττει ακόμα περισσότερο την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμησή της, την απομονώνει από τον κοινωνικό περίγυρο και της είναι ακόμα πιο δύσκολο να αντιδράσει μένοντας να κατηγορεί τον εαυτό της. Αισθάνεται μόνη και παγιδευμένη, πολλές φορές καταλήγει στο αλκοόλ ή στις ουσίες , νιώθει ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα να αλλάξει την κατάσταση αλλά δεν είναι έτσι.

Γιατί παρατηρείται αύξηση του φαινομένου?

Η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων έχει σαφώς επηρεάσει τα ποσοστά των κακοποιημένων γυναικών. Από την μία οι θύτες υπό το άγχος της ανεργίας ή της ανέχειας γίνονται πιο επιρρεπείς στο ποτό, σε ουσίες, με αποτέλεσμα να γίνονται πιο βίαιοι ενώ από την άλλη για τις γυναίκες είναι ακόμα πιο δύσκολο να ξεφύγουν.

Επιπροσθέτως, ας μην ξεχνάμε ότι η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και πολιτισμική, με τις εισροές ανθρώπων από διαφορετικούς πολιτισμούς με άλλη κουλτούρα, αξίες και πεποιθήσεις τα ποσοστά βίας δυστυχώς αυξάνονται.

Ποιες κινήσεις πρέπει να κάνει μια γυναίκα που είναι θύμα κακοποίησης?

Πληροφόρηση, πληροφόρηση, πληροφόρηση!!!!

Ενημέρωση κάποιου ανθρώπου εμπιστοσύνης ή αστυνομίας.

Η Γραμμή SOS 15900 είναι µια υπηρεσία εθνικής εμβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άμεσα µε ένα φορέα αντιμετώπισης της έµφυλης βίας. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 µέρες το χρόνο. Ταυτόχρονα υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών µέσω της διεύθυνσης e-mail: sos15900@isotita.gr. Περισσότερες λεπτομέρειες για τις αρχές και τον τρόπο λειτουργίας της Γραμμής SOS 15900 είναι διαθέσιμες

Οι ενδιαφερόμενες για φιλοξενία στον Ξενώνα γυναικών θυμάτων βίας απευθύνονται στο Γραφείο Πολιτικών Ισότητας των Φύλων του Δήμου Αθηναίων από Δευτέρα έως Παρασκευή ( 09:00 – 15:00 ) στα εξής τηλέφωνα : 210 5210645, 210 5210646 ή/και στην 24ωρη τηλεφωνική γραμμή της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων 15900.

Με εκτίμηση,

Δήμητρα Μαντά

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπεύτρια